Izabella Owczarek
Amelia Earhart urodziła się 24 lipca 1897 roku, zaginęła 2 lipca 1937 roku, a została
uznana za zmarłą 5 stycznia 1939 roku. Była najsławniejszą kobietą pilotem XX wieku.
Jako drugi pilot w historii, a pierwsza kobieta, samotnie odbyła lot transatlantycki.
Jako pierwszy pilot w historii dwukrotnie przeleciała Atlantyk samotnie, ustanawiając
tym samym nowy rekord prędkości. Także jako pierwszy pilot pokonała trasę z Hawajów
do Kalifornii i samotnie przemierzyła oba oceany. Earhart podążała swoim własnym
szlakiem pełnym przygód, świadomie podważając i odrzucając rolę, jaką przypisywano jej
płci w ówczesnych czasach. To właśnie za jej sprawą zaczęto szkolić i zatrudniać kobiety
w charakterze pilotów i mechaników lotniczych.
Amelia urodziła się w domu dziadków w Atchinson (Kansas, Stany Zjednoczone).
Była starszą z dwóch córek Edwina Earharta i Amy Otis. Jako dziecko była śmiała i
pełna życia, wolała nosić pumpy niż spódnice i chętnie bawiła się w chłopięce zabawy,
takie jak futbol. Rodzina Amelii często zmieniała miejsce zamieszkania ze względu na
charakter pracy jej ojca (był on prawnym przedstawicielem firmy ubezpieczeniowej
na kolei) i jego nałóg alkoholowy. Jeszcze przed ukończeniem siedemnastego roku życia, Earhart chodziła aż do sześciu różnych szkół. W 1916 roku skończyła liceum w Chicago, a następnie wstąpiła do Ogontz School. Wysoka
i szczupła Amelia zaimponowała nadmiernie wystrojonym koleżankom. Uwagę zwracano zwłaszcza na jej urodę oraz wygodne i proste stroje. Kiedy Amelia odwiedziła siostrę studiującą w Toronto, podjęła decyzję, by zostać w Kanadzie. Ukończyła tam kurs pierwszej pomocy
i zaczęła pracować w ochotniczym zespole pielęgniarskim przy szpitalu wojskowym. Skończyła także kurs mechaniki. W 1919 roku wstąpiła na Uniwersytet Columbia w celu studiowania medycyny, jednak ponownie nie ukończyła szkoły, gdyż wyjechała do Los Angeles, aby nie dopuścić do rozpadu związku rodziców.
Earhart po raz pierwszy leciała samolotem w Glendale. Piękno zapierającego dech w piersiach przeżycia, jakim był dla Amelii lot, skłoniło ją do podjęcia lekcji pilotażu. W czerwcu 1921 roku odbyła swój pierwszy samodzielny lot dwupłatem "Kinner Airster". Rok później zaoszczędziła dwa tysiące dolarów i na dwudzieste piąte urodziny kupiła swój pierwszy samolot "Kinner Canary", na którym ustanowiła krótkotrwały rekord wysokości lotu w lotnictwie kobiecym. Był to jednak tylko początek wielkich sukcesów, jakie Earhart osiągnęła w karierze pilota. Tymczasem matka Amelii rozwiodła się z mężem i zamieszkała z córką
w Bostonie.
W kwietniu 1928 roku Amelia dostała propozycję od grupy organizatorów finansujących lot transatlantycki, której przewodniczącym był George Putnam. W locie tym miała wziąć udział "odpowiednia amerykańska dziewczyna". Choć zadaniem Amelii było tylko prowadzenie dziennika pokładowego, uznała ona lot samolotem "Friendship", którego była jednym z trzech członków, za niesamowitą przygodę. Samolot wystartował 17 czerwca i po dwudziestu godzinach i czterdziestu minutach lotu wylądował w Walii. Tym samym Earhart stała się pierwszą pasażerką transatlantyckiego rejsu lotniczego. Lot ten przyniósł jej natychmiastowy rozgłos, stawiając skromną Amelię w niezręcznej sytuacji, a ona sama twierdziła, że pełniła przy nim jedynie rolę "worka kartofli". Mimo to Earhart stała się przykładem dla wielu kobiet lat dwudziestych, a zdobyta sława otworzyła jej drzwi do dalszej kariery pilota. Earhart zaczęła prowadzić liczne wykłady na temat lotnictwa, redagowała dział lotniczy w piśmie "Cosmopolitan", wzięła udział w pierwszych w historii zawodach lotniczych dla kobiet i jako pierwsza kobieta pilotowała autożyro. Była także aktywną działaczką Zonta International - organizacji kobiet pracujących zawodowo oraz założycielką i przewodniczącą Ninety-Nines - międzynarodowej organizacji skupiającej kobiety pilotów.
W 1931 roku Amelia poślubiła George'a Putnama, który później został jej menadżerem i wydał dwie jej książki. W 1932 roku odbyła samotnie słynny lot transatlantycki, stając się tym samym pierwszą kobietą (i drugim pilotem), która taki lot przebyła. Również jako pierwsza kobieta została odznaczona orderem Distinguished Flying Cross i samotnie przeleciała Pacyfik, natomiast jako pierwszy pilot samotnie przemierzyła, między innymi, trasę z Mexico City
do Newark (New Jersey) bez żadnej przerwy. W 1935 roku została doradcą do spraw studenckich dla kobiet i specjalnym ekspertem lotniczym na Purdue University. Została także odznaczona francuskim Orderem Narodowym Legii Honorowej oraz medalem National Geographic Society.
Amelia Earhart w 1937 roku podjęła próbę podróży wokół równika – lot miał być najdłuższy w dziejach. Amelia przygotowywała się do tego przedsięwzięcia przez dłuższy czas. Najniebezpieczniejszy odcinek trasy przebiegał na Oceanie Spokojnym - między Lea w Nowej Gwinei a małą wysepką Howland. Pierwszego czerwca Earhart wraz ze swoim nawigatorem, doświadczonym pilotem Fredem Noonanem, wystartowali z Miami, po czym drugiego lipca wystartowali z Papui-Nowej Gwinei. Kontakt radiowy między samolotem Amelii i jednostkami Straży Przybrzeżnej był dość nieregularny. Ostatnia wiadomość, jaką odebrał kuter straży, mówiła, że paliwa pozostało jeszcze na pół godziny lotu, a Earhart nadal nie udało się osiągnąć lądu.
Po zaginięciu Amelii od razu rozpoczęto najdłuższą w historii akcję poszukiwania ofiar wypadków na morzu, jednak ani szczątków maszyny, ani ciał nigdy nie odnaleziono.
Od tamtego czasu powstało wiele teorii i plotek na temat zniknięcia samolotu Earhart, takich jak pogłoski mówiące o wykonywaniu przez Amelię misji szpiegowskiej, podczas której została schwytana i zgładzona przez Japończyków. Spekulowano również, że pozostawała ona w ukryciu (jako rozbitek) przez wiele lat. Do tej pory nie odnaleziono żadnego ostatecznego dowodu, który zaprzeczyłby najbardziej prawdopodobnemu wyjaśnieniu - Amelii zabrakło paliwa, na skutek czego samolot spadł.
Zagadka dotycząca ostatniego lotu Amelii Earhart uczyniła z niej postać legendarną, a nawet mityczną, jednak nie zapominajmy o jej znaczącym wkładzie w rozwój lotnictwa i roli, jaką odegrała wśród kobiet, które zdecydowały się podążać jej pionierskimi śladami. Była jedną
z najbardziej atrakcyjnych postaci czasów amerykańskiego kultu bohaterów. Stała się prekursorką podróży lotniczych, osiągając rekordy i otwierając nowe trasy. Ukazała całemu światu, że również w obszarach, które pierwotnie były przeznaczone dla mężczyzn, kobiety mogą się świetnie odnaleźć.
Źródła:
Felder, Deborah G. , 100 kobiet które miały największy wpływ na dzieje ludzkości , Warszawa 1997
Amelia Earhart. Wg: Mergen, Bernard, Salem Press Biographical Encyclopedia, January, 2015
Amelia Earhart
