top of page

Marylin Monroe

Alicja Sikora

 

 

Wiele lat po śmierci nietuzinkowej amerykańskiej modelki i aktorki filmowej

Marylin Monroe, Hollywood wciąż upamiętnia ją jako rewolucyjny symbol seksu,

legendę światowego kina, która czarowała wyglądem, tańcem, śpiewem i

temperamentem.

 Norma Jean Baker, znana pod pseudonimem Marilyn Monroe urodziła się

1 lipca 1926 roku , jako córka sklepikarza Martina Edwarda Mortensen`a i

montażystki filmowej Gladys Pearl Monroe. Baker nie miała łatwego i szczęśliwego

dzieciństwa. W wieku 7 lat u jej matki zdiagnozowano schizofrenię. Norma większość

swojego dzieciństwa i wczesnej młodości przebywała u rodzin zastępczych i w domu

dziecka, co negatywnie wpłynęło na jej rozwój i psychikę. Gdy skończyła 16 lat, jej

rodzice zastępczy zdecydowali o wyprowadzce z Kalifornii, a ona , by uniknąć

przeniesienia do sierocińca, postanowiła wyjść za mąż. 19 lipca 1942 roku

poślubiła sąsiada Jamesa Dougherty- 21-letniego pracownika fabryki samolotów.

Małżeństwo przeżyło kryzys, gdy James wstąpił do Amerykańskiej Marynarki

w 1943 roku. Pomimo trudnego dzieciństwa i niezbyt szczęśliwego małżeństwa Norma wyrosła na silną kobietę, co pomogło jej stać się ikoną XX wieku. Podczas II wojny światowej, pod nieobecność swojego męża, pracowała w Radiu w Van Nuys w Kalifornii, jednak szybko zainteresowali się nią amerykańscy fotografowie. Norma zdecydowała się na 3 miesięczny kurs modelingu, a w 1946 roku, świadoma swoich wdzięków i możliwości rozwoju kariery, zażądała rozwodu z Jamesem Doughertym. 

Następnie przeprowadziła się do Hollywood, gdzie zauważył ją szef studia filmowego RKO Howard Huges i kierownik obsady Ben Lyon z 20th Century Fox. W sierpniu 1946 roku Norma podpisała roczny kontrakt z wytwórnią. To właśnie Ben Lyon zasugerował jej zmianę imienia i przyjęcie pseudonimu artystycznego-  Marilyn Monroe. Wtedy też przefarbowała włosy na platynowy blond i postanowiła stworzyć własny, niepowtarzalny wizerunek sceniczny.

Po małych sukcesach w filmach takich jak: "Love Happy" czy "All About Eve", sławę przyniosły jej główne role w: "Niagara", "Gentlemen Prefer Blondes" i "How To Marry a Millionaire". Wtedy też w 1953 Marilyn zaczęła spotykać się ze słynnym baseballistą Jo DiMaggi, tworząc z nim jedną z najpopularniejszych par tamtych lat.. W 1954 roku potajemnie wyszła za DiMaggio, by niedługo potem rozwieść się z nim. Przyczyną miały być jej problemy psychiczne. Mimo iż na tym etapie życie zawodowe Marilyn zaczęło zwalniać, krytycy docenili jej rolę w filmie "Bus Stop". Niedługo po rozwodzie z DiMaggio, Monroe poślubiła Arthura Millera- amerykańskiego dramaturga, scenarzystę i eseistę. Zaczęła zażywać narkotyki i doświadczyła dwóch poronień. W 1961 roku para rozwiodła się, a Marylin umieszczona została w Ośrodku Psychiatrycznym w Nowym Yorku. Po krótkiej hospitalizacji wróciła do studia Fox, aby pracować nad nowym filmem, jednakże jej chwiejna psychika i niestosowne zachowanie stało się przyczyną jej zwolnienia w 1962 roku. W tym okresie jej życie osobiste i zawodowe zdawało się chylić ku upadkowi. Jej dwa ostatnie filmy "Let`s make love" z 1960 roku i "The Misfits" z 1961 okazały się wielkimi kasowymi porażkami. W maju 1962 roku zaśpiewała słynne „Happy Birthday Mr. President” podczas uroczystości 45 urodzin Johna Kennediego. 

5 sierpnia 1962 roku, w wieku 36 lat, znaleziono ją martwą w pokoju po przedawkowaniu leków nasennych. Oficjalnie przyjmuje się, że było to samobójstwo, jednakże nie brakuje kontrowersyjnych teorii związanych z jej rzekomym romansem z braćmi Kennedy i komunistami, co mogło przyczynić się do upozorowania jej śmierci jako samobójstwa, kiedy w istocie było to morderstwo.

Wpływ Marylin Monroe na historię kobiet  jest rewolucyjny. Mało kto wie, że była ona pierwszą kobietą w Hollywood, która porzuciła producentów, chcących zatrudniać ją w ciągle tych samych rolach (blondynki polującej na finansującego zachcianki męża), oraz że stworzyła swoją własną firmę produkcyjną. To pozwoliło Marylin odkrywać swoje kolejne oblicza i wyrażać siebie jako prawdziwą aktorkę,a nie maskotkę filmowych korporacji – choć niestety jej najlepsze role są często niezauważane na korzyść stereotypowej blondynki. Marylin Monroe wchodziła na rynek  w początkowym okresie rozkwitu Rewolucji Seksualnej. Zdjęcie nagiej Monroe na czerwonym aksamicie z „The Calendar of Dreams”  było jak na tamte czasy szczytem erotyki. Legendarny publicysta i założyciel Playboya Hugh Hefner kupił to zdjęcie za 500 dolarów. Marylin stała się gwiazdą pierwszego wydania Playboya z grudnia 1953 r. Pojawiła się na okładce, kiedy magazyn kosztował zaledwie 50 centów. Mężczyźni z całej Ameryki zostali zwabieni do sklepów. 

Wizerunek wyzwolonych fizycznie kobiet, który zapoczątkował magazyn, przenosił seksualność kobiet z ukrycia na światło dzienne”. Pani Monroe stała się uosobieniem „amerykańskiej królowej seksu”.

 Kariera Marylin była przedsmakiem trzeciej fali feminizmu, który najbardziej dał się we znaki w latach 80 i 90. To podkreśla istotę faktu, że sprowadzanie kobiet do poziomu obiektu seksualnego , wbrew pozorom jest wyzwalające i zwiększa ich władze nad mężczyznami. To sprawia, że Marylin stała się „pra-feministką”, jako że uprzedziła rewolucję feministyczną, która miała miejsce w latach 60. . Dodatkowo zrobiła ona wyjątkowy pierwszy krok w publicznej dyskusji na temat przemocy seksualnej, której doświadczyła w dzieciństwie. Niezwykłość tego posunięcia polegała na tym, że jeszcze w latach 50. taka przemoc była traktowana jako wina pokrzywdzonej kobiety, nawet jeśli była jeszcze dzieckiem. Nazwanie takiej przemocy „seksualną” było kluczowym tematem w dyskusjach na temat feminizmu w latach 70. Post-feministki, które krytykują teorie wiktymizacji, mogą wykazać, że Marylin uczestniczyła w procesie „uprzedmiotawiania seksualnego” swojej osoby jako obiektu pożądania seksualnego dla mężczyzn, przez czynne prezentowanie się w obcisłych, mocno wydekoltowanych odsłaniających ciało sukienkach, bez bielizny pod spodem. Robiła to też, zgodnie z relacjami jej przyjaciół, ponieważ rozumiała siłę, jaką tak wyraźna seksualność  dawała jej nad mężczyznami. Poza tym postrzegała takie zachowanie jako niepokorne, co wyprzedziło kontynuowane tak postrzegających się kobiet w późniejszych latach, a osiągnęło szczyt już po jej śmierci. 

 

Źródla:

Brilliant Stardom and Personal Tragedy Punctuated the Life of Marilyn Monroe The New York Times

What did Marilyn Monroe do, anyway? www.mibba.com

Marylin Monroe Biography www.lifetimetv.co.uk/biography/biography-marilyn-monroe

 

Wystąpili: Alicja Sikora, Izabela Owczarek, Aleksandra Marciniak, Michał Harasimiuk,

Szymon Wojtkowski, Tomasz Sekunda, Wiktor Bucki, Aleksandra Marciniak, Kuba Babańczyk,

Piotr Bogdański, Marta Dziewulska

realizacja filmowa: Agata Gonatrczyk

bottom of page