Maximilien Marie Isidore de Robespierre
Maximilien Marie Isidore de Robespierre (ur. 6.05.1758 r. w Arras, zm. 28 .07.1794 r. w Paryżu) - adwokat, mówca,
członek Konstytuanty i Stanów Generalnych, jeden z czołowych przywódców rewolucji francuskiej oraz lider
ugrupowania jakobinów.
Ogromny wpływ na jego osobowość miało trudne dzieciństwo. W wieku 6 lat stracił matkę,
a zrozpaczony ojciec uciekł z Francji. Sieroctwo oraz trudności w karierze adwokackiej uformowały jego osobowość.
Jako prawnik wspierał swoim działaniem ludzi najuboższych. Był wielkim miłośnikiem Jeana Jacquesa Rousseau,
a jego twórczość odzwierciedliła późniejsze poglądy Robespierre’a.
Od 1788 roku można zauważyć rosnące zainteresowanie rewolucjonisty kwestiami politycznymi.
W kwietniu 1789 roku został wybrany deputowanym do Stanu Generalnego. Nie cieszył się sympatią burżuazji,
za to stawał się idolem ludności najuboższej, żyjąc niezwykle skromnie i wypowiadając się zawsze w obronie
biednych. Był wrażliwy na ich los, gdyż sam doskonale wiedział, co znaczy ubóstwo. Charakteryzował się
nieufnością wobec stanów uprzywilejowanych, które lekceważyły według niego wolę ludu. Interes ludu utożsamiał
z interesem powszechnym, a interes bogaczy wiązał z interesem partykularnym. Lud określał jako dobry, cierpliwy, a jego poparcie decydowało o losach rewolucji.
Według rewolucjonisty głównym zadaniem władzy miało być zmniejszenie nierówności
i ucisku biednych. Był przekonany, że rządy są dla ludu, a rządzący jedynie są delegowani przez lud. Uważał, że należy ustanowić krótką kadencję parlamentu, aby utrzymać bliski związek posła z wyborcami. Pozwoliłoby to ochronić posła przed pokusą korupcji i stracenia kontaktu z ludźmi. Według Robespierre’a władza ustawodawcza, reprezentując suwerenny lud, powinna posiadać władzę nadrzędną wobec rządu i sądów. Twierdził bowiem, że to lud stanowił prawo, a sądy powinny to prawo tylko stosować. Był przekonany o konieczności ograniczenia władzy wykonawczej. Uważał, że należy wykluczyć wpływ króla i ministrów
na parlament. Chciał ograniczenia królewskich praw, był przeciwny ustanowieniu odrębnej staży królewskiej. Protestował przeciwko przyznaniu rodzinie królewskiej specjalnego stanu prawnego. Konstytucję rozumiał jako umowę króla z ludem, a narodowi w tworzeniu konstytucji nikt nie mógł przeszkadzać.
Po obaleniu monarchii w 1792 r. został członkiem Konwentu Narodowego. Głosił potrzebę wprowadzenia ustroju republikańskiego. Od początku rewolucji domagał się stworzenia Trybunału Narodowego, którego zadaniem byłoby osądzanie kontrrewolucjonistów. Nie był zadowolony z Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela, ponieważ zasady tam zawarte nie były czymś nowym, było to tylko ich przypomnienie i sformalizowanie. Głosił także zniesienie cenzusów majątkowych. Pokazywał przykłady, kiedy cenzus majątkowy niweczył wyraz woli powszechnej, powszechne czynne i bierne prawo wyborcze, dostęp do stanowisk publicznych. Rok później stanął na czele Komitetu Ocalenia Publicznego. W latach 1793-1794 przejął władzę dyktatorską i wprowadził wiele reform odmieniających oblicze kraju. Posłał na śmierć tysiące obywateli przeciwnych rewolucji oraz tych, którzy inaczej wyobrażali sobie jej przebieg. Zgodnie ze swoimi przekonaniami uchwalił konstytucję wprowadzającą republikę, zapewnił powszechne prawo wyborcze, aby ludzie z najniższych warstw społecznych mieli wpływ na wybór władz. Przeprowadził także do końca uwłaszczenie chłopów, likwidując tym samym panujące stosunki feudalne. Dyktatura jakobinów trwająca dwa lata, na której czele stał Robespierre, zakończyła swój żywot w piątym roku rewolucji. 27 lipca 1794 r. Robespierre został aresztowany razem ze swoimi najbliższymi współpracownikami, a dzień później został stracony.
Źródła
„Maksymilian Robespierre” Jan Baszkiewicz
Adam Wojtasik
