REWOLUCJE W STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

Olga Kuczaba

Françoise Barré-Sinoussi, francuska wirusolog, laureatka Nagrody Nobla w

dziedzinie fizjologii i medycyny, urodziła się 30 lipca 1947 roku w Paryżu.

Jak sama twierdzi, to spędzane w dzieciństwie wakacje na francuskiej

wsi (Auvergne) zapoczątkowały w niej fascynację światem natury, kiedy to

wolny czas spędzała na obserwacji otaczającej ją fauny i flory. Być może

pokłosiem tegoż czasu jest obrana przez nią ścieżka życia.  

Po ukończeniu w 1966 roku liceum  (ze świetnymi wynikami z nauk ścisłych),

rozpoczęła edukację na Wydziale Nauk Uniwersytetu Paryskiego

(zarzucając pomysł studiów na kierunkach medycznych z uwagi

na wyższe koszta). Już w czasach studenckich wolontariat w laboratorium

w Marnes-la-Coquette  należącym do Instytutu Pasteura pochłaniał jej

znaczną część czasu, do tego stopnia, że na uniwersytecie pojawiała się

tylko w celu złożenia egzaminów.

To dzięki jej mentorowi, Jean-Claude Chermann-owi, praca w laboratorium

z chęci zdobycia doświadczenia i poznania zawodu, stała się pasją na resztę życia. Również on przyczynił się do dość szybkiego osiągnięcia przez  Françoise tytułu doktora Wydziału Nauk Uniwersytetu w Paryżu, którym to uzyskała w 1974 roku.

Jako początek większych projektów prowadzonych przez Francoise z dziedziny wirusologii można uznać lata siedemdziesiąte, kiedy to podjęła się badań we współpracy z National Institutes of Health w USA nad wirusem białaczki u myszy . Jej dalsza praca już w ramach Instytutu Pasteura skupiała się nad zależnościami między retrowirusami, a nowotworami u myszy. Jednakże to w roku 1982 zaczęły się najistotniejsze badania z punktu widzenia jej kariery. Wówczas podjęła ona się projektu mającego na celu ustalenie przyczyn epidemii wśród niektórych homoseksualistów. Badania dały pierwsze efekty w 1983 roku, kiedy udało się lepiej zobrazować wirus odpowiedzialny za owe epidemie- HIV. Od tego momentu Francoise w całości poświęciła się badaniom nad wirusem HIV oraz powodowanym prze niego AIDS. W tym czasie odbywała ona wiele podróży do krajów o gorszej sytuacji gospodarczej, w celu nawiązania współpracy w zakresie nauki. Od 1992 roku stała się dyrektorem jednostki zajmującej się biologią retrowirusów w Instytucie Pasteura. Zespół prze nią kierowany zajmuje się badaniem sposobów na zabezpieczenie się przed efektami, jak i zakażeniem wirusem HIV oraz rozwojem AIDS, a także metodami ich zwalczania. To jej właśnie świat zawdzięcza większa kontrolę nad rozprzestrzenianiem się HIV oraz  skuteczniejszymi sposobami prewencji.

Tutaj należy powiedzieć dlaczego właśnie Barre-Sinoussii jest zaliczana do grona kobiet, które można nazwać rewolucjonistkami. Przede wszystkim dlatego, że jej badania skupiają się w całości na tzw. chorobie cywilizacyjnej, czyli związanej z rozwojem naszej cywilizacji. Bez wątpienia taką jest AIDS - choroba, która wywoływana jest przez wirus HIV wywoływany w wyniku zakażenia spowodowanego kontaktem z płynami ustrojowymi nosiciela. Jest to choroba immunologiczna (układu odpornościowego), która wywołuje obniżenie ogólnej odporności organizmu, wręcz wyniszczenie jej, w skutek czego u chorego pojawia się szereg chorób, które w wypadku braku leczenia mogą skutkować śmiercią. Dość powiedzieć, że według statystyk Fundacji na rzecz Badań nad AIDS (amfAR), obecnie około 37 milionów ludzi zarażonych jest wirusem HIV, z czego 2,6 mln to osoby poniżej 15 roku życia. Z tych samych statystyk wynika, że w 2014 roku około 2 mln ludzi zostało  nowymi nosicielami tegoż wirusa. W tym samym roku około 1,2 mln ludzi  zmarło w wyniku AIDS. Natomiast szacuje się, że od początku pandemii prawie 78 milionów ludzi zaraziło się HIV, a z kolei śmierć 39 milionów ludzi była powiązana z AIDS. Te statystyki pomagają zrozumieć skalę problemu jaki zdiagnozowała Francoise. O odkryciu przyczyn tej choroby można mówić , że jest rewolucyjne dlatego, że otworzyło ono drogę badaniom nad przeciwdziałaniem temu zagrożeniu cywilizacyjnemu. Co za tym idzie samą Francoise z pewnością można nazwać rewolucjonistką. Nie bez znaczenia jest również przy tym tytułowaniu fakt jej zaangażowania w proces dalszych badań nad sposobami zwalczania AIDS i HIV, które jak widać przynoszą pewne efekty, ponieważ obecnie dostępne są kuracje umożliwiające przeżycie nawet do 40 lat z chorobą.

Barré-Sinoussi jest również rewolucjonistką z innego powodu - jest ona bowiem  kobietą niebywałego sukcesu w swojej dziedzinie. Bez wahania można o niej powiedzieć, że jest światowym autorytetem w dziedzinie wirusologii. To wszystko osiągała w czasach kiedy kobiety wciąż sprzeciwiały się z zaszufladkowaniem jako przysłowiowe gospodynie domowe. Zatem rewolucja w jej wykonaniu polega również na wygraniu ze stereotypami odnośnie kobiet, dlatego też nie można przejść obojętnie wobec tak wielkiej postaci.

Francoise za swoje zasługi w dziedzinie badań nad HIV otrzymała w 2008 roku wraz Luciem Montagnierem (partnerem w badaniach nad wirusem oraz mentorem) Nagrodę Nobla w dziedzinie Fizjologii i Medycyny, którą dzielą wraz z Haraldem zur Hausenem, który to przyczynił się do rozwoju szczepionki przeciw HPV. Ponadto Francoise jest laureatką wielu prestiżowych nagród, wśród których znajdują się takie jak: Nagroda Sovaca, Nagroda Körber European Science Prize; Nagroda Francuskiej Akademii Nauk, Międzynarodowa Nagroda Króla Faisala, Międzynarodowa Nagroda Społeczności AIDS. Francoise od 2013 roku  jest także Wielkim Oficerem Orderu Narodowego Legii Honorowej (L’Ordre national de la Légion d’honneur ; Francja)

Bibliografia:

The Noble Prizes, editor Karl Grindin, Sztokholm 2009
Oficjalna biografia zamieszczona na stronie Komitetu Noblowskiego

Profil Francoise Barre-Sinoussi na stronie Spotkań Laureatów Nagrody Nobla- Lindau

Biografia Francoise Barre-Sinoussi na stronie Instytutu Pasteura