Kamil Marcinkowski
Pol Pot – właściwie Saloth Sar – urodził się w 1925 roku, zmarł w 1998 roku. W latach
1975-1979 był przywódcą Kambodży i liderem Czerwonych Khmerów. Dzieciństwo spędził
w dobrze sytuowanej rodzinie mieszkającej na wsi, był osobą niezwykle towarzyską,
uwielbiał futbol i wino. W młodości nie był osobą o radykalnych poglądach, co zmieniło się
dopiero podczas studiów na technicznej uczelni w Paryżu, kiedy to związał się z ruchem
komunistycznym. Kambodża była wówczas francuską kolonią, a jedynymi ludźmi
popierającymi ruch niepodległościowy Kambodżan we Francji byli właśnie komuniści.
Pot znalazł się pod ideologicznym wpływem Francuskiej Partii Komunistycznej, nigdy nie ukrywającej swoich prosowieckich sympatii. Duży wpływ miały na niego również pisma Mao Zedonga, był pod wielkim wrażeniem Wielkiego Skoku i Rewolucji Kulturalnej. Pol Pot uważał, że rewolucję można przeprowadzić pomimo braku klasy robotniczej, lecz za pomocą najbiedniejszej klasy chłopskiej. Na początku lat 70. władzę w Kambodży przejęło wojsko pod dowództwem Lon Nola, co spotkało się z poparciem Stanów Zjednoczonych. W okresie rządów Generała doszło do masowej ucieczki chłopów do miast, co zostało wykorzystane przez propagandę komunistyczną, a sami chłopi zaczęli wstępować do partyzantki Pol Pota. W kwietniu 1975 roku komuniści doszli do władzy - Kambodża została przekształcona w Demokratyczną Kampuczę i wkroczyła na drogę rewolucyjnych zmian. Czerwoni Khmerowie zmienili kraj w państwo niewolnicze, które miało się rozwijać przede wszystkim w oparciu o uprawę ryżu. Rozpoczęto politykę likwidacji ośrodków miejskich, a dotychczasowych mieszkańców miast zmuszano do morderczej pracy na wsi. Pol Pot nienawidził miast, uważał je za siedliska kapitalizmu, zepsucia, prostytucji i brudu. Do jego metod sprawowania władzy należało m.in. zmuszanie do pracy i przymusowe przesiedlenia, także użycie terroru i tortur w celu zapewnienie posłuszeństwa. Pod rządami Pol Pota człowiek nie mógł sam decydować o miejscu zamieszkania, wyborze męża czy żony, a także o tym, jakie ubranie będzie nosił. Zniesiono pieniądz, dzieci były zabierane rodzicom i wysyłane na drugi koniec kraju. Celem Czerwonych Khmerów było pozbawienie ludzi wszelkiej własności materialnej i doprowadzenie do sytuacji, w której każdy będzie posiadał absolutnie nic. Głównymi ofiarami komunistycznego reżimu były elity intelektualne, oficerowie, duchowni i przedsiębiorcy, czyli grupy uznane za niezdolne do reedukacji. Ludność została podzielona na dwie kategorie – tzw. „stary lud” i „nowy lud”. Do pierwszej grupy zaliczano mieszkańców miast i bogatych mieszkańców wsi, których przesiedlono na prowincję, aby odbyli proces reedukacji. Do drugiej grupy zaliczani byli najbiedniejsi mieszkańcy wsi, a także osoby z marginesu społecznego. Była to tzw. „leninowska baza społeczna”, zazwyczaj analfabeci i alkoholicy, którzy w wizji Pol Pota mieli stanąć na czele komun ludowych. Cechą charakterystyczną reżimu Czerwonych Khmerów był szowinizm i rasizm. Pol Pot dążył do zbudowania państwa homogenicznego narodowo - wszystkie mniejszości poddano eksterminacji. Początkiem końców rządów Pol Pota był rok 1978, kiedy doszło do buntu wśród kadr Czerwonych Khmerów. Wsparcia rebeliantom udzielił Wietnam, wysyłając w grudniu 1978 roku swoje wojska do Kambodży, a następnie zajmując w 1979 roku stolicę kraju – Phnom Penh. Pol Pot schronił się na prowincji, a następnie nawiązał współpracę z Chińską Republiką Ludową i rządem w Tajlandii. W 1998 roku został obalony przez współtowarzyszy, zmarł w tym samym roku. Szacuje się, że jego rządy pochłonęły przynajmniej 1,7 mln ofiar z ogólnej liczby 7,5 mln obywateli żyjących w Kambodży przed rokiem 1975.
Źródła:
Jakub Tyszkiewicz, Edward Czapiewski – Historia Powszechna – Wiek XX
Histmag.org
Katownia Czerwonych Khmerów – Film Dokumentalny
Pol Pot
