Trota z Salerno
Olga Kuczaba
Trota z Salerno, znana również jako Trotula de Ruggiero, to uznawana za pierwszego
ginekologa lekarka z Salerno, której żywot datuje się na okres XII wieku. Wiadomo, że
pochodziła ona z zamożnej rodziny, gdyż tylko takie stać było na edukację w
Medycznej Szkole Salerno. Na tym, niestety, kończy się wiedza historyków co do jej
pochodzenia i dzieciństwa.
Trocie przypisuje się autorstwo wybitnych, jak na tamten okres, dzieł traktujących o
medycynie, w szczególności o aspektach ginekologicznych. Celem tychże ksiąg była
edukacja męskich kolegów Troty po fachu, gdyż, jak uważała sama lekarka, mieli oni
niedostateczną wiedzę na temat anatomii i fizjologii kobiet. Wspomniane prace to
przede wszystkim „Passionibus Mulierum Curandorum” („O chorobach kobiet”)
oraz „De curis mulierum” („O leczeniu dla kobiet”) . Innym przypisywanym Trocie
dziełem jest księga z medycyny ogólnej – „Practica Secundum Trotam”.
Można powiedzieć, że ta literatura była zbiorem porad odnośnie postępowania w konkretnych wypadkach lub też swoistym przewodnikiem po medycynie i wszystkim, co z nią związane. Trota propagowała również ideę, zgodnie z którą kobiety są istotami słabszymi, jeśli chodzi o odporność na choroby i ból. Twierdziła ona zatem, że kobiety wymagają specjalnej opieki (najlepiej ze strony przedstawicielki tej samej płci) oraz stosowania specjalnych ziół bądź opiatów, które miałyby na celu łagodzenie potwornego bólu przy porodzie. Było to o tyle kontrowersyjne, że w tamtym czasie przekonania chrześcijańskie głosiły, iż kobiety bólem powinny cierpieć za grzech pierworodny Ewy. Trota przykładała ogromną wagę do procesu obserwacji pacjentów oraz kompleksowego ich badania w celu dobrania odpowiedniej diagnozy. Wpajała ona również swoim studentom, że konieczne jest przeprowadzenie szczegółowego wywiadu u pacjenta, tzn. zapytanie go o wszystko, co może być istotne dla procesu leczenia. Trota nie była przeciwna temu,
by pacjenci wspomagali leczenie ziołami oraz pobytem w łaźniach. Uważała ona też, że ludzie powinni mieć zbilansowaną dietę oraz regularnie ćwiczyć, unikać stresu, a ponadto dbać o higienę. Jak na jej czasy było to pionierskie podejście, które do dzisiaj jest podstawą medycyny.
Jednakże należy też odnotować, że wokół postaci Troty krążyło, aż do niedawna, wiele kontrowersji. Początkowo podważano w ogóle fakt, jakoby kobieta mogła być szanowanym lekarzem, tym bardziej w XII wieku. Następnie podważano autorstwo wyżej wspomnianych ksiąg, gdyż uważano, że kobieta nie mogła cieszyć się takim autorytetem i taką wiedzą. Wynikało to
z pewnością z pogardliwego, wręcz można by rzec przedmiotowego, traktowania kobiet. Różne tego typu próby zdeprecjonowania Troty i jej osiągnięć oraz kreowania jej postaci w sposób niezgodny z prawdą, miały miejsce do końca XX wieku. Zmieniło się to za sprawą badań nad postacią Troty, które zostały dokonane przez historyka Johna F. Bentona. Jego praca, utworzona wraz z Monicą H. Green, potwierdziła wszystkie informacje, na których oparty został ten tekst.
Zatem, biorąc pod uwagę dorobek Troty i jej wkład w rozwój medycyny, można zaliczyć ją do grona kobiet sukcesu. Ponadto, uwzględniając ostateczne zwycięstwo Troty nad problemem hegemonii mężczyzn i przedmiotowego traktowania kobiet, należy przyznać jej tytuł kobiety rewolucjonistki. Bowiem była ona również jedną z pierwszych kobiet, które z perspektywy czasu okazały się ważne dla naszej cywilizacji. Trota walczyła o lepszą pozycję kobiet w świecie zdominowanym przez mężczyzn i pokazała, że tzw. słaba płeć potrafi wiele osiągnąć.
Bibliografia:
http://departments.kings.edu/womens_history/trotula.html
https://www.brooklynmuseum.org/eascfa/dinner_party/place_settings/trotula
http://www.doctorsreview.com/history/medicine-woman/
