Alicja Sikora
Virginia Woolf - modernistyczna angielska nowelistka, eseistka, biografka i feministka przyszła
na świat w 1882 roku. Virginia miała w sumie siedmioro rodzeństwa. Czwórka pochodziła
z poprzednich małżeństw obojga rodziców. Jej ojciec, Sir Leslie Stephen, był historykiem,
redaktorem i biografem, jednym z najbardziej znanych postaci w złotym wieku alpinizmu.
Matka Woolf, Julia Prinsep Stephen, urodzona w Indiach, to potomkini damy dworu
Marii Antoniny. Pochodziła z rodziny słynącej z piękna kobiet, które pozostawiły swój ślad
w społeczeństwie wiktoriańskim jako modelki dla artystów prerafaelickich i wczesnych
fotografów. Julia pracowała jako zawodowa pielęgniarka i modelka, będąc inspiracją dla
wielu ówczesnych malarzy prerafaelitów.
Woolf była pisarką z ogromnym potencjałem. Jej modernistyczny styl ewaluował w każdej
nowej powieści. Sława Lesliego Stephena jako redaktora, krytyka i biografa, jak również jego
znajomość z Williamem Thackerayem (angielskim pisarzem i dziennikarzem) oznaczały, że
Virginia Woolf wychowywała się w środowisku nasyconym wpływami wiktoriańskiego
społeczeństwa literackiego.
Virginia pobierała nauki u prywatnych nauczycieli, zagłębiała się w obfite powieści, które znajdywała w ogromnej bibliotece klasyków literackich ojca. Gdy zaczęła dorastać, pojawił się u niej sprzeciw wobec sytuacji degradacji kobiet w patriarchalnym społeczeństwie. Manifestowało się to wówczas jej pretensjami do ojca, który umożliwiał braciom kształcenia w szkołach i na uniwersytetach, podczas gdy jej samej taka forma edukacji nigdy nie została zaoferowana.
W maju 1985 roku, matka Virginii zmarła na gorączkę reumatyczną. Ta nieoczekiwana i tragiczna śmierć matki spowodowała psychiczne załamanie ledwo trzynastoletniej, początkujacej pisarki. Kolejne ostre załamanie nerwowe 10 lat później, spowodowane było śmiercią ojca. W tym czasie Virginia Woolf po raz pierwszy próbowała popełnić samobójstwo. Według jej siostrzeńca i biografa Quentina Bella „przez całe lato zdawała się być obłąkana”. Śmierć jej rodzonego brata Thoby`ego Stephena, spowodowana tyfusem w listopadzie 1906 roku, miała na nią podobny wpływ. Została wówczas na krótki czas umieszczona w zakładzie psychiatrycznym. Kilka lat później Virginia upamiętniła swojego brata w noweli „Pokój Jakuba” utożsamiając głównego bohatera ze zmarłym Thobym.
Były to pierwsze z wielu psychicznych załamań, które nieodłącznie towarzyszyły jej przez całe życie. Warto zaznaczyć, iż współczesne metody diagnostyczne sprawiły, że Virginię Woolf postrzega się jak osobę cierpiące z powodu choroby afektywnej dwubiegunowej, która rzutowała na jej życie i twórczość, a ostatecznie doprowadziła ją do samobójstwa w 1941 roku.
Woolf jasno wyraziła powody samobójstwa w swoim ostatnim liście do męża Leonarda: „Jestem przekonana, że zaraz znowu oszaleję. Czuję, że nie jesteśmy w stanie po raz kolejny przejść tej okropnej drogi mojego ponownego załamania. Zaczynam słyszeć głosy i nie mogę się skoncentrować. Zrobię więc to, co uważam za najlepsze.” 28 marca 1941 w wieku 59 lat, Virginia napełniła kieszenie kamieniami i rzuciła się do rzeki Ouse, nieopodal jej domu w Rodmell.
Jednak pomimo tragicznego, trudnego życia, bogatego w wiele emocjonalnych i degradujących przeżyć, Virginia była niekwestionowaną, wybitną postacią literatury modernistycznej swoich czasów i miała wpływ na feminizm XX wieku. Woolf w swoich esejach intensywnie skupiała się na problemie dostępu kobiet do wolnych zawodów związanych ze środowiskiem akademickim, kościółem, prawem, a w szczególności z medycyną. Problem ten został uwypuklony przez wykluczenie kobiet z Oxfordu i Cambridge. Virginia nigdy nie studiowała na uniwersytecie i miała za złe ówczesnemu światu, że jej bracia oraz koledzy mieli tę możliwość,
która została jej odebrana, ze względu na płeć.
Virginia rozważała również kwestię równouprawnienia kobiet w małżeństwie. Doskonale odzwierciedliła tę kwestię w noweli „Do latarni morskiej” (1927r.). Inspiracją dla pisarki była tu obserwowana przez nią w dzieciństwie i młodości nierówność uprawnień kobiety i mężczyzny w małżeństwie jej rodziców. Rozbieżność uprawnień, jaką Woolf obserwowała w rodzinnym domu, utwierdziła ją w przekonaniu, że „mężczyzna, którego poślubi ma być tak samo wart jej, jak ona będzie warta jego. Mamy być równorzędnymi partnerami”.
Julia Stephen zawsze była chętna do spełniania wiktoriańskiego ideału, tak więc Virginia upamiętniła namiętność swojej matki w eseju „Zajęcia kobiet”, który zarazem ukazuje możliwości wyzwolonych kobiet. Esej koncentruje się na wiktoriańskim duchu znanym jako Anioł Domu. Jest to bezinteresowna, poświęcająca się kobieta z dziewiętnastego wieku, której celem w życiu było łagodzenie, schlebianie i dogadzanie męskiej połowie społeczeństwa. „Zabicie Anioła Domu” jak pisała Virginia Woolf jest „częścią pisarstwa kobiet”. Kobiety muszą być zaangażowane w walkę o społeczne i ekonomiczne równouprawnienie.
Podobnie jak do nierównego statusu partnerów w małżeństwie, Virginia odnosiła się do standardów seksualności kobiety. Brak czystości przedmałżeńskiej, nieważne w jakiej postaci, było traktowane jako poważne wykroczenie społeczne. Sama Woolf była prawie na pewno ofiarą napaści seksualnej z rąk przyrodniego brata. Jej wspomnienia z pamiętnika „Chwile Istnienia” wyraźnie na to wskazują. Virginia była wysoce świadoma sposobu dostępu mężczyzn do edukacji seksualnej, podczas gdy od kobiet z klasy średniej i wysokiej oczekiwano pełnej nieświadomości i niewyedukowania w tym zakresie wiedzy.
Feministyczna twórczość Woolf dotyczy między innymi problemu nierówności w dostępie do dóbr, które tradycyjnie były zmonopolizowane przez mężczyzn. W noweli "Własny pokój" z 1929 roku rozważała życie młodej i utalentowanej dramatopisarki Judith w kontekście roli kobiety w ówczesnych czasach. Niemożność uzyskania dostępu do rozwoju na jakiejkolwiek płaszczyźnie, które ówcześnie były zawładnięte przez mężczyzn, oraz otrzymania formalnego wykształcenia, zmusiło Judith do małżeństwa i porzucenia pisania. Gdyby zdecydowała się odmówić zawarcia małżeństwa, musiałaby uciec z domu i aby przeżyć - praktykować prostytucje.
Woolf śledziła wzrost popularności kobiet w dziedzinie pisarskiej, w szczególności Jane Austen i George Eliot. W obliczu pytania czy pisarstwo kobiet jest specyficznie feministyczne, stwierdza ze dzieła wielkich kobiet
„zostały napisane przez kobietę, nie przez mężczyznę”. W ten sposób stawia na piedestał możliwości specyficznego kobiecego stylu.
Źródła:
Virginia Woolf: British Writer www.britannica.com/biography/Virginia-Woolf
Fragment : Quentin Bell Virginia Woolf. Biografia, 1972
