Balbina Chotkowska
Elizabeth Smith Miller urodziła się w 1822 roku w domu swoich dziadków, który
znajdował się w stanie Nowy Jork. Elizabeth, nazywana także Lizzie lub Libby, była
najstarszym dzieckiem w rodzinie. Jej dom rodzinny był zawsze miejscem pełnym gości,
otwartym na przyjaciół. Ta żywotna atmosfera panująca w czasie dzieciństwa Elizabeth
wpłynęła na jej późniejszy charakter – była ona osobą bardzo pogodną. Większość swojej
edukacji czerpała od ojca oraz od guwernantki Caroline King. Jednak uczęszczała także
do „Hiram Kellogg’s Manual Labor School” w stanie Nowy Jork oraz do „Friends School”
w Filadelfii. Miller została wychowana w duchu religii protestanckiej, jednak nie spełniła
życzenia swojej matki, która pragnęła, aby córka „podążała ścieżką wiary”. W wieku 21 lat
Elizabeth wyszła za mąż za Charlesa Dudleya Millera. Przed ślubem oznajmiła
narzeczonemu, że mimo swojego oddania ich małżeństwu, nie zgadza się na postępowanie
wbrew swojemu sumieniu i nie będzie uczęszczała do kościołów popierających
niewolnictwo. Postać Elizabeth Smith Miller znana jest głównie z reformy modowej,
którą przeprowadziła. Zapamiętana została jako pierwsza kobieta nosząca spodnie,
a właściwie ich prototyp. Impulsem, który wpłynął na jej „wynalazek” było ogromne
poczucie niewygody podczas wykonywania codziennych czynności, na przykład prac
w ogrodzie. Długie, wirujące spódnice pozbawiały swobody ruchu oraz komfortu.
Natomiast inspiracją dla Lizzie był innowacyjny strój założony przez aktorkę
Fanny Kemble, a następnie zaprezentowany i poparty przez Amelię Bloomer w jej czasopiśmie „The Lily”. Elizabeth stworzyła na tej podstawie coś swojego, nowego, sama nazywała to „krótką sukienką”. Strój ten składał się ze spódnicy sięgającej odrobinę za kolano oraz tureckich spodni do kostek. Zyskał popularność dzięki wspomnianej już Amelii Bloomer, która go wypromowała, i w efekcie nazwany został „Bloomer costume”. Miller wprowadziła do kobiecej garderoby także inne kombinacje ubiorów, które zawierały spodnie. Między innymi podczas wizyty w Waszyngtonie zadebiutowała brązową prążkowaną spódnicą z jedwabiu oraz prostymi spodniami. Swoją kreację dopełniła francuskim płaszczem z aksamitu. Bardzo wiele kobiet już za czasów Elizabeth poszło w jej ślady, decydując się
na włączenie spodni do swojego wizerunku. Robiły to głównie liderki feministycznych organizacji lub po prostu kobiety pragnące większej swobody. Jednak z czasem moda na tę część garderoby stopniowo zanikała, kobiety rezygnowały z niej ze względu na kontrowersje, które wzbudzały swoimi strojami. Panie w spodniach były nagminnie krytykowane w prasie oraz dyskryminowane w codziennym życiu, na przykład często nie były wpuszczane
do restauracji. Nawet Miller powoli powracała do tradycyjnego ubioru, co mocno krytykował jej ojciec, który uważał, że reforma modowa była jedną z dziedzin na polu walki o prawa kobiet w ówczesnych czasach. Jednakże, mimo wstecznego procesu jaki miał miejsce, innowacyjność i odwaga Elizabeth Smith Miller została zapamiętana. Poza tym,
że wprowadziła ona ogromną zmianę w dziedzinie mody, działała także na rzecz Nowojorskiego Stowarzyszenia na rzecz Praw Kobiet (New York State Woman Suffrage Association). Wspierała organizację finansowo, a w trakcie corocznych konwencji stowarzyszenia przyjmowała delegatów w swoim domu. Do końca swojego życia pełniła funkcję prezesa Genewskiego Klubu Równości Politycznej ( Geneva Political Equality Club). Miller z pewnością zapisała się w historii w dziedzinie praw kobiet. Jej rewolucja kobiecego ubioru, mimo że nieudana, stała się zalążkiem późniejszych zmian oraz wpłynęła
na przyszłość mody, pokazała, że paniom także należy się komfort. Elizabeth Smith Miller zmarła w 1911 roku w Genewie. Kontynuacji jej dzieła podejmowało się bardzo wiele organizacji oraz niezależnych kobiet. Jeszcze za życia Elizabeth, w 1856 roku, powstała pierwsza organizacja, która walczyła o reformę kobiecej mody. W Nowym Yorku było to National Dress Reform Association, natomiast w Europie, założone później (1881r.), Rational Dress Society . W 1883 roku stowarzyszenie Rational Dress Society zorganizowało wystawę, która prezentowała bardzo nowoczesne wzory jak na ówczesne czasy. Głównym dziełem była tzw. spodnio- spódnica (Hosenrock). W późniejszym czasie wiele kobiet podejmowało się przeprowadzenia rewolucji w ubiorze, była to między innymi Anna Muthesius, która zaprojektowała tzw. strój reformowany. Jednak mimo wielu prób, dopiero wybuch pierwszej wojny światowej sprawił, że damskie spodnie zaczęły być akceptowane w społeczeństwie. W obliczu wojny dotychczasowe stroje damskie okazały się zupełnie niepraktyczne. Mężczyźni podjęli walkę, natomiast kobiety przejęły ich obowiązki, a w konsekwencji również strój. Wśród najpopularniejszych kontynuatorek dorobku swoich poprzedniczek znajdowały się: Coco Chanel, Marlena Dietrich czy Katharine Hepburn. Nawet ta wielce skrócona historia zmian w modzie kobiecej pokazuje, ile czasu oraz wysiłku było potrzeba, aby doprowadzić do stanu dzisiejszego, kiedy to spodnie są podstawą w każdej damskiej garderobie, a noszenie ich na co dzień nie wywołuje zgorszenia ani zdziwienia wśród społeczeństwa.
Źródła:
- „Notable American Women 1607- 1950: a biographical dictionary”, Edward T. James, Janet Wilson James, Cambridge, 1971
-https://www.nps.gov/wori/learn/historyculture/elizabeth-smith-miller.htm
- http://www.historiasztuki.com.pl/strony/009-02-00-HISTORIA-MODY.html
Elizabeth Smith Miller
