Tamara Bunke

Klaudia Dzięgielewska

Tamara Bunke, a właściwie Haydée Tamara Bunke Bider, znana także jako Guerrilla Tania, powinna zostać

zapamiętana na kartach historii jako pełna heroizmu rewolucjonistka, co nie było łatwe w tamtych czasach

dla kobiety. Wykazała się niejednokrotnie silniejszą postawą niż towarzyszący jej w boju mężczyźni.

Tania przyszła na świat 19.11.1937 r. w Buenos Aires, mimo iż jej matka była z pochodzenia polską Żydówką,

a ojciec Niemcem. Spowodowane było to koniecznością ucieczki przed hitlerowskimi represjami aż do

Argentyny.1 Kiedy dziewczyna miała 14 lat, wraz z rodzicami, przeprowadziła się do Wschodnich Niemiec.

Jednak mimo tego w Tani na zawsze pozostało zainteresowanie Latynoamerykańskim nacjonalizmem oraz

komunizmem samym w sobie, co wyniosła z domu rodzinnego, gdyż jej rodzice należeli do partii lewicowych.

W związku z tym Tamara, będąc w NRD, była bardzo aktywna, początkowo,we wszelkich młodzieżówkach

komunistycznych, a w późniejszych latach w ,,poważniejszych'' ugrupowaniach. Należy zwrócić także uwagę

na edukację Bunke, stanowiącą jeden z wielu atutów kobiety, ponieważ była niezwykle dobrze wykształcona.

Ukończyła nauki polityczne na Uniwersytecie Humboldtów we wschodnim Berlinie. Ponadto władała biegle 4 językami obcymi: rosyjskim, angielskim, niemieckim i hiszpańskim. Dzięki temu, a także dzięki żywemu zainteresowaniu i znajomości Ameryki Łacińskiej została tłumaczem dla delegacji państw z tego właśnie regionu. W związku z tym w 1960r. Tania po raz pierwszy poznała Che Guevarę, który to wizytował w Leipzig we Wschodnich Niemczech i została jego asystentką oraz tłumaczką. To spotkanie dało zaczątek jej roli, jaką odegrała w rewolucji kubańskiej oraz szerzeniu komunizmu w Ameryce Łacińskiej. Rok później Tamara otrzymała zaproszenie przybycia na Kubę. Wyjazd ten stanowił kolejny rozdział w jej historii, gdyż nigdy więcej nie powróciła do Niemiec.

Tania po przybyciu na Kubę,zaangażowała się w wiele rzeczy. Rozpoczęła pracę jako tłumaczka w Ministerstwie Oświaty, wstąpiła do milicji oraz do Kubańskiej Federacji Kobiet. Zajęła się także pracą w wolontariacie, podczas której budowała domy i szkoły. Ponadto równoległe prowadziła działalność związaną ze służbą dla Che Guevary. Już w 1962 r. miała możliwość uczestniczenia w partyzantce na terenie Nikaragui. W tym okresie nastąpiły także wzmożone kontakty pomiędzy Tamarą, a Che Guevarą. Do dnia dzisiejszego istnieją niepotwierdzone spekulacje, jakoby to mieli ze sobą romans. Jedno jest pewne, Che zależało bardzo mocno na wyszkoleniu Bunke, ze względu na potencjał jaki w niej dostrzegł. Dlatego też kobieta przeszła gruntowne szkolenie. Swymi zdolnościami szpiegowskimi imponowała Kubańczykom. Podczas swych wywiadowczych misji jako agentka, Bunke przybierała wiele fałszywych tożsamości. Dla zdobycia niezbędnych informacji, potrzebnych by przeprowadzić rewolucję, była gotowa na dużo poświęceń. Jedną z ciekawszych, ale i bardzo niebezpiecznych akcji była praca dywersyjna w Boliwii, dzięki której Tania jako Laura Guiterrez Bauer miała zdobyć informacje o siłach armii boliwijskiej. Tamara zaczęła udzielać lekcji języka niemieckiego synowi generała armii krajowej, który zamierzał studiować w Niemczech. W ten sposób szybko dotarła do samego generała armii, a także dowódcy sił powietrznych oraz Prezydenta Boliwii. Guerrilla, żeby jeszcze bardziej uwiarygodnić swoją fałszywą tożsamość, wstąpiła w związek małżeński, aby uzyskać boliwijskie obywatelstwo. Jednak wkrótce potem,dezerterzy z sił Che Guevary, ujawnili,iż Bunke jest szpiegiem. Prezydent Barrientos odkrył,że za ścianą mieszkania Tamary i jej męża znajduje się ukryty pokój, z którego kobieta nadawała informacje do Hawany.

W 1967 r. Tania rozpoczęła służbę w oddziałach Che Guevary, a następnie przeniosła się do grupy Joaquina. 31.11.1967 r. grupa partyzantów, w której była Tamara, została zaatakowana. W wyniku walk Guerrilla została postrzelona w ramię i w płuca. Zwłoki Bunke zostały wyłowione z rzeki i przekazane Prezydentowi Boliwii, który chciał pochować wszystkich partyzantów w nieznanym miejscu. Jednak miejscowe kobiety wstawiły się za Tamarą Bunke, aby ta miała chrześcijański pogrzeb9 Po śmierci została ogłoszona przez Fidela Castro bohaterką rewolucji kubańskiej.

Tamara Bunke była rewolucjonistką, która całe swe życie podporządkowała idei, a nawet zginęła w jej imię. Każdy kto ją znał i współpracował z nią, wiedział jak niezłomny charakter miała Tania. Sam Che Guevara w swym dzienniku zapisał,że ,,Obecność Tani pokazywała, iż kobieta może znieść to, czego nie mogli ci marni mężczyźni, którzy się poddali. Nigdy nie straciła swojego ducha''. To dobitnie pokazuje, jak wiele poświęciła, aby wesprzeć komunistów w Ameryce Łacińskiej. W wyniku swej działalności przyczyniła się w bardzo dużym stopniu do rozbudowania sieci partyzanckich w Boliwii, na Kubie i innych państwach ościennych. Należy dodać, iż Tamara była jedyną kobietą walczącą u boku Che Guevary. W tamtych czasach, przy powszechnie dominującej kulturze macho, w której to kobieta była tą słabszą, heroiczna walka Tamary całkowicie burzyła ten obrazek. Pokazała kobietom, że również mogą mieć wpływ na sytuację polityczną w kraju i ich rola nie ogranicza się wyłącznie do troski o ,,ognisko domowe''. W związku z tym stała się wzorem do naśladowania dla wielu kobiet. Przykładem jest Patty Hearst, walcząca w Symbionicznej Armii Wyzwolenia, która zainspirowana postacią Bunke, przyjęła pseudonim ,,Tania''. W 1972 r. na Kubie ukazały się znaczki pocztowe upamiętniające Tamarę Bunke, jako rewolucjonistkę. Zasługi kobiety zostały dostrzeżone także poza granicami kontynentu Ameryki Południowej . W NRD Tania stała się ludową legendą. Na jej cześć nazwano jej imieniem aż 200 powstałych w tamtym okresie młodzieżówek komunistycznych. Co więcej, kiedy rosyjska astronautka Lyudmila Zhuravleva odkryła w 1974 r. asteroidę, nazwała ją ,,Bunke'',aby oddać hołd argentyńskiej rewolucjonistce.

W 1966 r. Tamara napisała wiersz ,, Czy moje imię będzie kiedyś zapomniane i nic po mnie nie pozostanie na Ziemi?''. Należałoby dołożyć wszelkich starań, aby imię rewolucjonistki Tamary Bunke, ze względu na jej liczne i ogromne zasługi, nie zostało nigdy zapomniane i na trwałe wpisało się w historię.

Bibliografia:

Bernard A.Cook, Women and War:Historical Encyclopedia from Antiquity to the Present,Tom 1,Bernard A. Cook Editor, 2006 ,
Francesca Miller, Latin American Women and the Search for Social Justice, Univerity Press of New England/Hanover&London, 1991 ,
Jennifer S.Uglow, The Macmillan Dictionary of Women's Biography, Macmillan Publishers LTD, Hong Kong, 1982 ,
Christine Toomey, Haydee Tamara Bunke Bider:the women who died with Che Guevara,The Sundey Times, 2008,
https://redyouth.org/2014/03/05/tamara-bunke-a-life-given-in-the-struggle-for-socialism/,
Ernesto Che Guevara, Epizody wojny rewolucyjnej, Wydawnictwo Literackie, Kraków, 1981,