Stefan Kasprzyk
Wbrew pozorom, gilotyna nie została wymyślona podczas rewolucji francuskiej. Już w roku 1268
odnotowano, że książę Szwabii Konradyn Hohenstauf został ścięty w Neapolu za pomocą urządzenia
ze spadającym ostrzem. Rzeczywiście rewolucja udoskonaliła te urządzenie i pierwszy raz zastosowała
ją na szeroką skalę. Stała się standardowym sposobem wykonywania egzekucji, a jednocześnie symbolem
rewolucyjnego terroru. Jej nazwa pochodzi od nazwiska głównego propagatora jej użycia chirurga
Josepha Ignace Guillotina. Tak naprawdę jej głównym modernizatorem był również chirurg Antoine Louis,
ale prasa przyzwyczaiła się do innego nazwiska. Co ciekawe, gilotynę Louisa wykonał niemiecki producent
klawesynów Tobias Schmidt.
Wbrew pozorom, gilotyna miała być bardziej humanitarnym sposobem wymierzania kar. Wcześniej we
Francji egzekucje wykonywano poprzez ścięcie toporem lub mieczem w przypadku arystokratów natomiast
w przypadku niższych warstw społecznych przez powieszenie. Wielokrotnie zdarzało się, że skazany nie umierał od jednego ciosu mieczem lub konał bardzo długo na szubienicy. Gilotyna stanowiła narzędzie o wiele większej skuteczności. Pierwszy raz użycie znanej nam gilotyny nastąpiło 25.04.1792, skazanym zaś był rabuś Nicolas Pelletier.
Wynalazek rewolucji był stosowany we Francji aż do XX wieku. Ostatnie publiczne ścięcie nastąpiło w 1939 roku, natomiast ostatnie ścięcie w ogóle odbyło się w 1977 roku. W 1981 roku zakazano kary śmierci we Francji.
W Polsce gilotyna była używana tylko podczas niemieckiej okupacji w czasie II wojny światowej na ziemiach wcielonych do Rzeszy. Niemcy zamordowali za jej pomocą kilkuset Polaków.
Obecnie nigdzie nie stosuje się ścięcia za pomocą gilotyny. Jako ciekawostkę można odnotować fakt, że w latach 90 XX wieku jeden z członków legislatury stanowej stanu Floryda zaproponował zamianę krzesła elektrycznego na gilotynę. Projekt został odrzucony.
Bibliografia: ,,Historia gilotyny, legenda i morał” Daniel Gerould
Gilotyna
